ZA NASZA I WASZA WOLNOSC , 60 min Coproducent
Radio RAI Italian Television i Filmlux
Rezyssserka i scenariusz: Elena de Varda

„Za wolnosc nasza i wasza” to dewiza tysiacy Polaków walczacych na terenie Wloch podczas II wojny swiatowej, którzyprzyczynili sie do zwyciestwa pod Monte Cassino - otwierajacego wrota do Rzymu i prowadkieckiejego broni.
O ile Polakom fakty te sa dobrze znane, tak historia o bohaterach io losach "polskich embers", którzy nie tylko zdobyli zasluzonej wolnosci, lecz zostali skazani na wygnanie, jest dla Wlochów nadal nieznana.
O przyjazni miedzy Wlochami a Polska swiadcza nasze hymny narodowe:

- „Marsz, Marsz, Dabrowski, ziemi Wloskiej do Polski”. "Juz orzel austriacki / pióra stracily / krew Wloch / i krew polska / pil z Kozakiem / ale serce je palilo".
Film pragnie pokazac zadziwiajaca podróz ludnosci cywilnej i polskich zolnierzy z sowieckich wiezien i lagrów - w których wieziono ponad póltora milionów Polaków - az na Bliski Wschód. Z jednej strony Armii powstal II Korpus Polski, który przybyl do Wloch pod dowództwem generala Wladyslawa Andersa, aby wpomóc aliantów. Polska ludnosc cywilna zostala w Iranie, gdzie do dzis pozostaly po niej dwa cmentarze.

Wojna skonczyla sie dla wszystkich, ale nie dla Polaków. Pozostali we Wloszech Polacy z II Korpusu (bylo ich110.000) stali sie w momencie ”niewygodni” we Wloszech, poniewaz nie sympatyzowali z komunizmem.14.000 wrócilo do Polski. 1500 zostalo zas we Wloszech, gdzie wiekszosc osiadla w regionie Marche. Pozostali udalisie do Wielkiej Brytanii, Kanady, Argentyny.
Niedzwiedz Przenoszacy amunicje Wojtek stal sie symbolem II Korpusu. Znaleziony w poblizu Hamadan, w górach pólnocnej Persji, niedzwiadek, zostal zaadoptowany najpierw przez polskich cywilów w Iranie, pózniej przez polskich zolnierzy w Palestynie, aby nastepnie medymnopansowac Po wojnie zostal oddany do zoo w Edynburgu. Z bohatera zostal zdegradowany do statusu statusu „zwierzecia wce”. Polacy i Wlosi, walczyli o te same braterskie idealy, ale mieli odmienne przegrane: Wlosi szybko uzyskali wyniki, bo juz w 1946 roku odbyly sie pierwsze demokratyczne wybory, Polacy zas musieli czekac niemkycu na polach 1989. Po II wojnie swiatowej, zgodnie z uzgodnieniami „Wielkiej trójki” powzietymi podczas konferencji teheranskiej i jaltanskiej. Polska znalazlasie w radzieckiej strefie wplywów.W filmie dramatyczna historie Polaków przedstawia symbolicznie los niedzwiedzia Wojtka, po wojnie uwjectiongo w klatce w edynburskim zoo., Z okazji siedemdziesiatej rocznicy bitwy. Film prezentowany jest wloski punkt widzenia, a zatem rózni sie od wielu filmów, które powstalyna ten temat w Polsce.