Firma produkcyjna:
WOJTEKFILMS, Warszawa
FILMLUX , Mediolan
WYSTEPUJA M.I.:
Krystyna Janda, Lech Wlesa, Pomaranczowa Alternatywa i Krzysztof Skiba, Jerzy Kalina, Jerzy Beres, Józef Robakowski , bracia Janicki, Totart (TymonTymanski, Zbigniew Sajnóg, Pawel Konnak, Paul Mazur)
Artists on strike to 90-min dokument z elementami fabularnymi (odtworzonymi na podstawie zdarzen rzeczywistych), niekiedy o charakterze onirycznym, z wywiadami i materialami archiwalnymi. Glówny temat to poszukiwanie wolnosci przed upadkiem komunistycznej dyktatury (jak w poprzednim filmie autorki Za nasza i wasza wolnosc), podróze w celu jej zdobycia, nastepnie rozczarowanie, transformacja waznych w epoce miejsc, utrata swiadomosci historycznej i wartosci, o które wszyscy, wydawalo sie, walczyli. W owej podrózy w poszukiwaniu wartosci udzial maja wazni polscy artysci, których Elena poznala w l. ’87-’89, kiedy jako mloda studentka uzyskala stypendium na Akademii Sztuk Pieknych. Uczennica liceum humanistycznego im. Manzoniego w Mediolanie, sympatyzujaca z ruchem komunistycznym (jak bylo w modzie wsród uczniów tej elitarnej szkoly oraz wsród intelektualistów wloskich), Elena zostaje nagle przeniesiona z burzuazyjnego w swym charakterze Mediolanu do kraju prawdziwie komunistycznego. Na poczatku czuje sie zagubiona i ogluszona, nie rozumiejac absurdalnych sytuacji, w których co i rusz sie znajduje. W ciagu 2 lat spedzonych w Polsce tamtego okresu poznaje niektórych artystów osobiscie, innych posrednio: podczas wieczornych spotkan w jej zawsze zatloczonym pokoju w akademiku, gdzie organizowala poczestunki przy kieliszku wódki, mówilo sie duzo o sztuce i jej funkcji wyzwalajacej (sceny zrekonstruowane). Takze historycy zdaja sobie wszakze sprawe, ze bez wkladu intelektualistów i artystów, do upadku muru doszloby jeszcze trudniej. To, co najbardziej porusza mloda wloska studentke, aspirujaca do miana artystki, to rewolucyjne sklonnosci spotykanych twórców, bohaterów swego czasu, którzy ryzykowali wlasna wolnoscia, by wyznaczyc jej sciezki dla innych. Zejscie do podziemia sztuki i kultury to kolejny dominujacy aspekt tego czasu, a wraz z nim poczucie solidarnosci pomiedzy wszystkimi warstwami spolecznymi. Owa solidarnosc, która wyszla nastepnie poza granice Polski, by nakreslic ponownie granice Europy, nie byla tylko sloganem. W swojej podrózy miedzy przeszloscia i terazniejszoscia Elena podejmuje próbe odnalezienia sladów solidarnosci i rewolucyjnosci tamtego czasu. Wraca m.in. do kosciola przy ul. Zytniej, ogniska niezaleznej kultury i solidarnosci w Warszawie, lecz okazuje sie, ze przeszlosc jakby zostala juz odrzucona, pozostaje zamknieta jedynie w pamieci tych osób, które braly udzial w jej waznych momentach (K. Janda, A. Wajda, J. Kalina, Teatr Ósmego Dnia). Ks. Czarnowski udzielal wówczas schronienia artystom pozbawionym domu lub miejsca, w którym mogliby wyrazac swoje poglady, innym potrzebujacym, czynil to, co bylo wówczas najwazniejsze: przyjmowal wszystkich. Do gruzów tego kosciola przybywaly stacje tv z calego swiata, dla artystów z calej Polski byl on prawdziwa i jedyna scena. Po 30 latach Elena odnajduje niektórych artystów z róznych dziedzin, m.in. K. Jande, A. Wajde, J. Kaline, grupe Teatru Ósmego Dnia, K. Skibe (przedstawiciela Pomaranczowej Alternatywy), J. Beresia (materialy archiwalne i wypowiedzi córki), wybranych aktorów T. Kantora: braci Janickich, J. Robakowskiego, Akademie Ruchu, M. Sapette. Solidarnosc tych artystów z ich publicznoscia wyszla poza narodowe granice, angazujac artystów z calego swiata, np. Josepha Beuysa, który z rodzina przybyl z Niemiec do Polski i podarowal 1000 prac Muzeum Sztuki Wspólczesnej w Lodzi, co bylo aktem jednosci z innymi artystami przekazujacymi swoje dziela. Takze w Lodzi spotykamy Robakowskiego, który poprzez swoje wlasne nagrania opowiada o miedzynarodowych spotkaniach artystów z czasów zelaznej kurtyny (Konstrukcja w procesie). Jest takze miejsce na krótkie spotkanie i wywiad z R. de Niro, który w 1989 przybyl do Gdanska i spotkal sie z przedstawicielami ruchu robotniczego, poniewaz wytwórnia Warner Bros chciala zrobic film o Walesie, ostatecznie nigdy niezrealizowany, gdyz nieoczekiwanie zmienil sie bieg historii...
WOJTEKFILMS SP Zoo Pl. Powstanców Warszawy 2A, 00-030 Warszawa 3 of 3
Spojrzenie na przeszlosc jest spojrzeniem socjologa, zdystansowanym. W Berlinie jednym z najczesciej odwiedzanych muzeów jest Muzeum NRD ze swoja tematyka rzeczywistosci wschodnich Niemiec. Skoro codziennosc tamtego panstwa budzi takie miedzynarodowe zainteresowanie, dlaczego nie mialoby go wzbudzic zycie codzienne Polski tamtego okresu i jej artystów walczacych o wolnosc? Z dokumentu wylania sie obraz Polski niekonwencjonalnej, w której czesto odchodzi sie od historycznych paradygmatów, by odnalezc autentyczny kontakt z artystami poprzez spektakle teatralne, muzyke, instalacje, wystawy w podziemiu itp. Artysci tamtego czasu tworza w sposób calkowicie niezalezny, z dala od organizacji politycznych czy religijnych, by zdobywac wolnosc, angazujac spoleczenstwo i innych twórców z róznych czesci globu. Autorka, z pochodzenia Wloszka, podkresla ponadto silna wiez miedzy Wlochami i Polska. Teatr Cricot Kantora narodzil sie we Florencji. Aktorzy rozwiazanego Teatru Ósmego Dnia znalezli tymczasowa ojczyzne w Italii. W Modenie czlonkowie robotniczej spóldzielni komunistycznej opozycyjni wobec partii drukowali noca najbardziej znany antykomunistyczny manifest Solidarnosci, z G. Cooperem, wystawiony w czesci Design londynskiego Victoria Albert Museum. Dokument dotyczy magicznego w pewnym sensie i niepowtarzalnego momentu historii. Przedstawia poszukiwanie sladów tamtego zbiorowego przezycia we wspólczesnosci, stawia tez prowokujace pytanie: co staloby sie dzis, gdyby zorganizowac taka jak wówczas „nielegalna” wystawe?